ס×ר××× ××××, ××ר ש×××¢×, 17 ×××× × 2012: צ××××× ×¦×ר×××
ס×ר××× ××××, ××ר ש×××¢×, 17 ×××× × 2012: צ××××× ×¦×ר×××
×××£ ×פ××ס×××§ ×©× ××תר
צ××××× ×¦×ר×××
ר×××¨× ××× ×¨ ××× ××××× ×ר×× × (1813- 1883) ××××¢ שתר×××ª× ××××ª× ××¢×קר ×ת××× ×××פר××. ××× 1876 ×תק××× ××× ×©× × ×¤×¡×××× ××× ×¨ ××¢×ר ×××××ר×ת ×××ר××ת. ××× ××ר××¢ ××××ת ××¢× ×©×× ××× ××× ×פ××××××§×, ×תר××ת ××××× ×ת ××ר×× ×ת ×××§××× ×× ×××§.
××× ×¨, ××¦× ××××ª× ××××× × ×¢×¨×¥, ××× ×× ×× ××ש××. ×-1869 פ××¨×¡× ×××רת “××××××× ×××ס××§×” ××©× ××¢× ×©××××××× ×ס××××× ×¨×§ ×”××ס××§× ×¨×××× ×××××ת×ת ש×ש ×× ×¡××× ×× ×©× ××ס××§× ×ת×ת ×× ×××× × ××פ×××× ×××××× ×××ת ××× ×¡×ª, ××××§× ××××¤× ×©××× ×ת ×××ס××§× ××××ת×ת שש×רש×× ×ר×× ××××ת×ת ×©× ×פ×××§ (××¢×)”. ×ס××£ ××××¨× ×××ª× ××× ×¨: “××©× × ×¨×§ ××¨× ××ת ××××× ×ת ××××××× ×××§××× ×× ×ר×× ×ר××צת ×¢×××× — Der Untergang” (××××× ×, שק××¢×ª× ×× ×סת××§×ת×)”.(××§×× ××××§×פ×××). ××× ×¨ צ××× ××××××¢×ת ××××××× ×× ×ª×× ×תר××ת ××ר×× ×ת, ×× ×©××©×¤×¢×ª× ×”×רה ת×פסק. ××£ ×¢× ×¤× ×× ××× ×× ××ר×× ××××××, ××× ××× ×¦× ×ר×× ×××, ××××× ×ת×.
××× ×¨ ר×× ××××××× ×××¨× ×ר ×ת××ש, ×××× ××§××× ××ספר ×©× ×× ××× ×ª×××ר×××§× ×× ×©× ××ª× ××¢× ×צ××× ×ת ש××××¨× ×××ש××× ××××× ×¢× “××××××× ××××ת×××”, רק ×××¡×§× ×ת ××× ×©×× ×ת. ×× ×צ××¢ ××××¢× ×××× ×צ××¢× ××ª× ×ª×§×ת ×פר××©× ×××××ת ××¢×ר עצ×××ת ×××××ת.
××× ××ש×××ת ×©× ××× ×¨ ×פ×× ×××ª× ×××××ר תר××ת ×©× ××ש×ר ×× ×צ×. ××§× ×¦×ר ×××××£ ××××ר ××× ××××× ×××¨× ×××× ×פס×××× ×××ר××ת.
××¢××× ×××××× ×תר××ת ××ש×ר ×× ××¦× ×פ×× ×××ª× ×¢××ר ר××× ××שר×× ×ס×× ×©×ש ×××ר×××. ××××, ×צ×ר×ת ×©× ××× ×¨ ×× ××ש××¢× ×¢× ××× ×ª×××ר×ת ×שר××××ת. × ×ס××× ×©× ××¤×¡× ×ª×¨× ×××× ×¦× ×× ××× ×××¨× ×××× ×× ×× ×§××¢ ×©× ××× ×¨ ×¢× ×ת×××רת ×פ×××ר××× ×ת ××שר×××ת, × ×ª×§× ×קר×××ת ××× ×©× ××§×× ××ר××× × × ×צ××× ×ש××× ×צ×× × ×××.
×××× ×¢××©× ×ת ש×× ×××¢××× ×ת ×××¤× ××× ×¨ פ××ª× ××××× ×¨××. ××שר×× ×ש ××× ×× ×¢×××ª× ×©× ×ער××¦× ××× ×¨ שס××ר×× ×× ×ש ××פר×× ××× ××× ×¨ ×פ××××××§×× ×××× ×¨ ××××××, ש××××× ××× ×¢× ×§ ××ס××§×. ××× ××××ª× ×ª×××× ××× ×¨ ש×ר ×××× ×××× ××רס××ת ×ª× ×××× ××¢×¨× ×©×××§×ש ×××× ××צ×ר×ת ××× ×¨. ××¢× ××× ×¤××¨×¡× ××¢×ת×× ×ת, ×ר××× × ×צ××× ×ש××× ××¦× ×××××¢× × ×× ××§×× ×¦×¨× ××ת××× ×, ××× ×¢××¨× ×ספר שע×ת ×× ×©×× ××× ××רס××ת ×ª× ×××× ×××××¢ ×¢× ××××× ×ש×רת ×××××, ×× ××××§ ש×× ×××¢ ×× ××××ר ××§×× ×¦×¨× ×©× ×צ×ר×ת ××× ×¨.
×××¨× ×¢× ×¨×××¨× ××× ×¨ × ×¨×× ××¢×× × ××¢× ×× ×ר×× ×ס×× ×××××¢× ×©×× ×× ×× ××שר×× ×צ×ר×ת ×©× ××××× ×× ×©×©××ª×¤× ×¤×¢××× ×¢× ×× ×צ××, ××× ×¨×××¨× ×©×ר××ס ש××©× ×× 1933 -1935 ש××ש ×”× ×©×× ×ש×ת ×××ס××§× ×©× ×ר×××”. ר×××¨× ××× ×¨, ר××× ×××ס××£, ×ת ××¤× × ×©××××ר × ×××. ××× ×× ××ר×× ×××¢××× ××¨× ×תק××¤× ×× ×צ×ת. ××× ××× ××ש ×©× × ××××××: ×× ××ש×× ×©××× ×× ××ר×× ××××××, פצ×פ××¡× ×©×ª×× ××××××¢××ª× ×©× ××××××× ×ת×× ×תר××ת ××ר×× ×ת. ×ר××§ ×××¢×××ת ×©× ×× ×צ××.
××× ×¢× ××ת ××××ª× ×××× ××××ת ××× × ×¢× ××¢××× ×©× × ×צ××× ×©××× ×©×¢××××× ×¢× ×× ×©×××¨× ×¢× ××× × ×¨ ×××ש×, ×××× ××××ª× ××× ×¢××× ×¢×§××ת × ×× ××ª× ××××××× ××××¢× ×× ××שר××. ×××× ××××× × ×××¢×× ×¢× × ×¡ ×××§×××ת ××× ×××ר×× ×¨×©×× ××××¢× ×× ××× ×שר ×××× ×¨× ×שע×ר ר×××¢× ×××× ×©×ª×× ×××¨× ×¡×¤×¨ ×ער×××, ×××× × ×©×©×¨ ××¤× ×× ×©××, ××× ×ש×, ×× ×¦× ×¢× ××ר×ש ×××ש ×©× ×××§×©× ××§×× ×××¢××× ×¢××××ת ×× ××¡× ×§× ×§××קס ×§×× ×¢× ×©××ר×× ××פר××§×, ×××× × ×©×¨××¦× ×××× ×× ××× ×ר×× ××××ש×××× ×××× ×××××ת ×§×ר ×××××× ×תר ×¢×××× ×ר××, ×××× × ×× ×¤×¢×× ××× ×, ××”× ××××××ר, ש××ª× ××©×¢×ª× ××ר “××××× × ×©× ×¤×©×ס××”, ×××× ×××× ×פש××× ××× ×××××, ××ª× ×קר×ת ×××§××¨× ×©× ×’××××× ×¡×§× ××”× “×¢× ×××§××¨× ×©× ×××צ’× ×©×× ×”, “××××ר × ×סף ×××× ×××¨× ×××× ×¢× ×ª× ××¢×ת ××××××ת ×××ר××¤× ××× ×××××× ×××× ××××£ פ××ס××סק×, ×× ××× ××ס×××× ×, ××ס××¤× ×××× ×××××רק ××××××£ ××××ר â ××××× ×¢× ×©× ×××¢× ×ª×× ××ת×× ××× ××ש×××ת“, (×××§×פ×××) ×××× ×©×¨××××ת ××קר×× ×¢× ×©×× ×ער×× ×©×× ×ת ××שר××, ×××× × ××× ××××× ××¢×× ××× ×§××©× ××××× ××× ×¨×××¨× ××× ×¨.
ש××פת ×××
×תר ×××ש×ת ××××× ××שר×× YNET ×¤×¨×¡× ×××ר×× × ××××¢× ××××× ×ת××× ×ת ×¢× ×ס××ת ס××× × ×× ××××× ××¢××. ×××××× ×××××©× ××××, צ×××× ×××× × ×©×§ ××¢×¥ ×פ×ס×××§, ×צ×××× ×¢× ×¨×§×¢ ×ס×× ×× ××§×¦× ××ת××××× ×××××× ××××× ×צ××× ×. ×× × ×©××¢×× ××××ת ×××××× ×שר×ת ××’××××. ××× ×××××× ×צ××ר ×× ××× ×¨××¦× ××תפ×צץ ×××××××ס ×©× ×צ××× ×× ×××× ××ר ש×××× × ××¨× ×××××× ×©×שר×× ×××××¨× ×¢× ×¢××, ××ר ×× ×ש×××× ×××× ×××× ×¢× ×שר×× ×¤×¦×¦×ת ××× ×©×× ××××× ×¢× ×¢××.
×××× ××××× ×©××פת ××× ×ס××× ×ª ××צערת ש×××××× ×× ×ª×¨×× ×©××× ××××¨× ×ת××××. ××××× ××××× ××¦× ×¤×××× ××××ת ××פ××× × ××ש×ר×× ××ש×××× ×¨××× ×ת ×¢× ×¤×× ××× ××××× ×ת×. ××××× × ×××קר××ת, ×× ××× ×¢× ××××¨× ×××קר××ת, ××× ×× ×××, ×× ×¢×× ××× ×××××, ×× ××¢×× ×¢× ××עת.
×× ××¢×× ×¢× ××עת? ×× ×¡××× ×©×× ×××§×¨×ª× ××× ×ת×× ××ª× ××××× × ×©×ש ×× ×××ר×, ×צ××¤× ×××¢××, ×××××ª× ××××קר××× ×××××× ××××¨× ×ת××××, “×××× ××’×× ××” ××××רת שר ××××××× ×××× ×רק.
×× × ×¡×פ×ר ××××××: ××¤× × 30 ×©× ×× ××× ×× × ××× ×ר×× ×××× (××××× ×©××ש). ×××× ××××ר×× â××××× ×ער××ת ×שר××”, ××¨×¨× ××× × ×ª ×ת ×××××× ×××× × ×¦××× “×ר××ת ×ת ××××××× ×××××ר×× ×©×× ×”. ××××§×ר ××¨× ××¢×××ת ×¢× ××× × ×ª. ×××× ×©××ש, ×××¨×ª× ××, ×× ×××× ××ת××× ×××× ×× ×צ××××ת, ××××× ××××× ××××§××? צר×× ××§×ת ××× ×ת ×ר×ש×××, ×××¨×ª× ××עס ר×.
××¤× × ×ספר ×××× ×§×¨××ª× ×”××רץ” ×××ר ×× ××××ª× ×ת××× × ×¢× ×××ª× ×ª××¤×¢× ××× ×©× ×ת×, ×× ×©×× ××× ×× ×× × â×צ×× ××××× ×©× ×××××ת. ×¢××¨× ×©××ש×× ×©× ×× ××× ×¨×§ ש×××¦× ×× ××©×ª× ×, ××× × ×¢×©× ×ר××¢ ××תר ×××ש×× ×× ××××ת. ××××©×¨× ×× ×¤×©×ת ××ר××× ×ת ××ת×××ס ×צ×× ×ת×××× ××× ×××××× ×××ש××× ××× ×××¨× ×©×רת ×××× ××. קצ×× ×× ×××ר×× ××קר×× ×××ª× ×¡×¤×¨ ×ש×××ת ×××××צ×× ×¢× ×ª×××××× ××¤× × ×××ס. ×× ×¦××ת ×××ר×× ×צ××× (צ’ ××§××××¥) ×¢× ××× ××©×¨× ×××× ×× ×××פ×ש ×¢× ×§×¦×× × ×¦×× ×××ר×× ×¢× ×× ×ª ××× × ×ת ×××× ××× ×ש×ש ××ר××¢ ×××ר×ת ×©× ×צ×× ×××ת ×ספר. ××× × ×©×× ×ת ×××× “×¢ ש×××¨× ××××ר×× ×©× ×ª××××× ×ª×××× ××§××ת ×××©×¨× ×¦×××ת ר×ש×× ×ת. ××××× ××ר×ת, ××× ×קש×ר ×פ×××× ××××ת ××× ××× ×ת ×××ת ×××¢× ×תר×× ×ת××× ××× ××××ª× ×× ×ערת ×××פ××, ×שר×× ×× ×¨×××§× ×ער××ת ×××× ×× ×©×פ××§×ת ×ª× ××¢×ת ××××ס ×××’×××× ×××ס××××.
×¢× ×× ×××× ×§××× ×ת ××××××
×× ×©×× ×©××¢×× ×¤×¨×¡ ×§××× ×ת ××××ת ×××ר×ת ×××ר××§××ת ×××× × ×©×× ××¨×”× ×רק ×××××. ××× ×××ת ×××ר×× ××××× ×××תר ×©× ×©×× ××¨×”× ×××× ×××¢× ××§. ××קס ××× ×××××, ××× ××× ××× ×××ש×× ×××× ××©×ª×ª×¤× ××.
ר×ש ×××ש×× ×× ×××× × ×ª× ××× ××¨× ×ת פרס ×××ר ×× ×××××ת ×××ר×ת ××× ×× ××××× ×ª ×שר××. ×ש×× ×××××× ××¨× ×פרס ××× ×× ××××. ××¤× × ×ª× ××× ××××§ ש×× ×××××× ××× ××× ×××§× ×©××¢× ××××××, ××××ר ×××¢× ×××× ×ת ×××× ××××× ×¨××. × ×©×× ××עצ×× ×××××× ××¢××× ×¢××©× ×××× ×× ×©×× ×©× ××××× × ×× ×× × ××ר×, ×××× ×©× ×× ×× ×תר×× ×?
××× ××ת, ש××× ×§×× × ×צ××§× ×× ××× ×עסק ××× ×©× ×××××ת ×××ר×ת. ×¢× ×× ×××× ×§××× “ש××¢××” (×× “×רק”) ×ת ××××××?
××××× ×צ×× ×ת פרס ×××ש ×©× ×©××× ×××××. ××ª× ××× ×××? ××× ××× ×¡× ××§ ×××¤×¢× ××ר×ר ×©× ×××ª× ×××××ת, ××× × ××¢ ×ת ××¢×¥ ×ר×ש×× ×××ª× ×××ת עפר×, ××× ××× ×©×תף ××××¢×ת ×שר×× ××¢× ××× × ×ת××ש××ת ש×××××× ×¢× ×¨××שת קרקע×ת ×××§×ת ×××ª× ×××ת ×ר×××. ××× ××× ×××××ת ×××צע×× ×¦×××××. ××× × ×× × ×¢× ××××× ×××××©× ××רע×× × ×©× ×שר×× ×××× ××× ×ס ×ת ××××¨× ×ת×××× ××ר××¥ ××××ש ×רע×× ×. ××× ××× ×××ר××× ××× ×©×שר×× ×פ×× ××צ××× × ×©×§ ××ש××¨× ×¢×¨×צ×ת, ××× × ×× × ×¢× ××××ר×× ×©×©××× ×ש××××× ×ת ××ר××ª× ×©× ×××××× × ×× × ××¢× ×פ×ס××× × ×××צע×ת ×××××, ×שק×× ×××ש×× ×ש×ר ×××××ש ×××פר××××× ×©×שר×× ××§××× ×ש×××× ××××ש××. ×× ×¤×¨×¡ ×צ××× ×¢× ×¨×§××¨× ××× ××§×× ×××××ת ××ר×ת, ×× ×××ש ××× ×××× ×××××ת ש×××.
×צפצף ×¢× ××¢×××
×ש×ר ××¡× ××ש×× ××××× ××× × ×¢××. ××××× ×ת ×××תר × ××ר×ת ××× ×ת, ××פש×ת ×ר×× ×¢× ××©× ××תער××ת, ××× ××× × ×× ×¢×ת ×× ×¢×× ××××©× ×ס××¨× × ×× × ×ת×××ת ×עצ×× ××ת ×פ××ת. ×¢× ×ª×××× ×©× ×©×ª× ×עצ××ת, ס×× ×ר×ס××, ××צ×× ×¢×××× ×¢×××, ×××× ×ש×ר ××¡× ×צפצף ×¢× ××¢××× ××××ש×× ×פשע××. ×××××× ××× ×שר×× ××× ××××× ×× ×¦×ת. ×¢× ××£ ××× ×¡×¤×ר ××× ×××× ×××¢× ××× ×××× ×ת ××¢××× ××× ×קש×ר ×××××ש ×××§×ת ×××ª× ×××××ת, ×××× ×××××ת ××עצת ×××××××, ××ש××ת ×שר×× ×¦×¤×¦×¤× ××צפצפ×ת ×¢× ××¢××× ×ש×× ×©×¢×××ת ××× ×ª××××ª× ×©× ×רה×.
×¢× ×× ×ª ש××§×××× ×××× ×××××ת ת××× ×פע×× × ×× ×××× ×ת פ×שע×ת, ××× ×× ×©×ש רצ×× ×××,
××× ××ª× ××× ××ס×ס××× ×××, ש×××××¨× ×פ×שע×× ×× ×¢×××ת ×עצ××.
ש××ר×× ×©×ª××§×
×× ×¢×ª× ××¦× ×××ר ×ספר “××××ש ×ש××××” ×××¢× ××ר××× “ש××ר×× ×©×ª××§×”. ×- 347 ×¢×××× ×ספר ××פ××¢×× ×¢××××ת××× ×©× 183 ×××××× ×¢× ×××× ××× ×©× ×××××ש ××× ××©×¤× ×××××סת ×©× ×××ר ×צ××. ××¢××××ת ×תפרש×ת ×¢× ×¢×©×¨ ×©× ×× 2000 â 2010. ×ת××× × ×× ×שפת ××× × ×ר××. ×× × ×¨×§ ×××××ת, ××× ×××××¨× ×××תר: ×××××ת ×צ×× × ×× ×¡×ת ×עת ×עת ××פר×× ××× ×§×©×¨ ×××ר××¢ ××ש×× ××× ××ר××ת × ××××ת. ××××××× ×¤×רצ×× ×××צע ××××× ××ת××, ××¢×ר×× ×ת ×× ×× × ×××ת, ×××××× ×¨××¢××× ××ר×× ×¤×× ×שת×× ×× ×¢× ×××ש×, ×××××ר ×× ×××§× ×× ××× ×ס. ×ר×××× ×××ª× ×××ר ××× ××× ×ת×××× ××××ת “×××פ×ש”. ××פ××× ×ת ×× ×××ת, ש××ר×× ×ת ×ר×××××, ×ת ××ש××¨× ××ש××, ×× × ×× ×¢×× ×××××, ××¢×קר ××¡× ×××××, ××¢××××× ×ת ×××ת. פע×××ת ×××× ×¢×ש×× ×××¢× ××× ××××. ×× ×ת×××ת ×©× ×¤×©×××ת ×××? ××ר××¢ ×××× ×פ×× ×ש×× ××× ×××××××. ×× ×××××¨× ××§××ס×ת ×©× ×ר×ר. ××× ×¦×× ××שר××× ×ש×××× ××××ש×× ××× ×¦×× ×ר×ר.
××× ×¦×× ×××××ש פ××¢×ת ××××צ×× ××××©× ×©× ×××ª× ××××, ××¨×¡× ×שר×××ת ×©× ×ר××× × ×ש××××, ש××ס×ת צ×× ×××××ש ××ר×× ×¢× ×¤×ס××× ××, פ×צע×× ×××ר××× ×××, ×××× ×××ª× ×× ×××××, ש×רפ×× ×ת ×ס××××× ×ש××ת×××, ×¢×קר×× ×ת ×¢×¦× ×××ת ש×××, ×¢×ר××× ×¤××ר××××, ×××××× ×ר××ש ××× ×¨×× ××××× ×©×ש ×××× ××× ×ת ×××ת×. ×ש×××× ××שר×××ת, ×¢×× ×× ××××¢× ××ר××ת ××××ר××ת ×©× ×ש×××× ×ס×ר×ת, ××× ××× ××××××, ××× ×ª×× ×× ×©×ר××¢×ת×× ×תפרס×ת ××שר×× ×××ש××, ×פ××§×× ×צ××× ××ש ××× ×× × ×¦×××ת ××× ×¡×ª. ×× ××ª× ×××©×¤× × ××××× ××× ××× ×¨××.
×××§×× ×× ×¡××¢ ×××ר×× ××קר ×§×ר×× ××ערת ×××פ××, ×¢×××£ שת××××× ×ת×××× ××××× × ×ספר ×שע××¨× ××ר××ת.
××××ר ×××§×¨× ×פ××¨× ×¦×
×××רת ×× ×¤××× ×××× ××¢× × ×× × ××פ××¢× ×××ר×× × ××§×× ×¦×¨× ×פ××¨× ×¦×. ××ª× ×©× ××× ××××¤×¢× ×¡×¤×¨× ×¢× ×§×××¦× ×©× ×¤×ס××× ×× ×× ×ª×××××× ×©×× ××¤× ×××× ×¤×ס××× ××××× ××פר××¢. ×××× ××¢× ××××× ×××××× ××ר××ש×ת: ש××× ×××× ×פ×ס××× ×× ×××שר××××, ××× × ×¢×©× ×©××× ××ר ×××. ××§×××¦× ×פ×ס××× ×ת ×§×פ×× ×ת ×××××× ×××פרע×ת פסק×. ×¢×¦×ª× ×××× ×פ×ס××× ×× ×ת×××××× ×× ×פע×× ×¢× ×××××× ××× ××××× ×ת ××צ×××ת ××שר×××ת. ×××× ××¢× × ×× × × ×ש×ת ×¢××× ×ת ×¢× ×£ ×××ת ××× ××§×× ×¢× ×¤× × ×××ר ××רץ. ××§×× ×¦×¨××× ×©×× ×¨×¦×× ×××× ×××ש×× ××¢× ×¤× ××ת ××ש×ר ××§×× ×¦××× WE SHAL OVERCOME ש×ר ×××ª× ×©××¢×ª× ×ר×ש×× × ×פ×× ×¡××ר ×××××.
×××× ×סר××
×× ×× ×××ר, ×××¨× ××¨× ×× 31 ××ר×ש×××, ×¨×¡×´× ×ש×ר××× ××××××××, ×××©× ×××× ×צ××× ×××× ×¡×ר××× ×שרת “×צ×× ×©×פע×××ת ××ר×××ת ש×× ×××× ××× ×ת×××§ ×ת ×ש×ר ×××××ש ×¢× ×××××× × ×× ×©×× ×××× ×××¢××” ×××ר×× ××××××§××. ××צ×××ת ××שר×××ת ×××× ×× ××××¨× ×××ת×ת ××¡×¨× ×שרת ×ת ×× ×× ×× ××××××. ××שר ×××.
×¢×× ××¢× ××× ×ש×עת ××× ×¨ ××שר××
________________
×××£ ×פ××ס×××§ ×©× ××תר
×××× ×¡× ××צ×××¢× “××××§” (“×××תד)
×תק××× ×¢×××× ×©×××£, ×××××××ת, ×¢× ×× ×××ר ××ש